“Έφυγες τώρα Νίκο ανάβοντας μ’ ένα γαρύφαλλο από φλόγα το κουράγιο του κόσμου..”

March 30, 2023July 17, 2023 Διά Πυρός

Στις 30 Μαρτίου 1952, ημέρα Κυριακή και ώρα 04:10 τα χαράματα, οι Νίκος Μπελογιάννης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτης Μπάτσης και Ηλίας Αργυριάδης μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο του Γουδή και εκτελέστηκαν ως μέλη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, παρά το διεθνές κύμα εναντίωσης στην απόφαση της εκτέλεσής τους.

Ο Νίκος Μπελογιάννης γεννήθηκε το 1915, οργανώθηκε στην ΟΚΝΕ το 1931 και στο ΚΚΕ το 1934, εξορίστηκε το 1936, συνελήφθη και πέρασε στην παρανομία πολλάκις. Η κατοχή τον βρίσκει φυλακισμένο και με την απελευθέρωσή του το 1943 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ με κύρια περιοχή δράσης την Πελοπόννησο.

Από τον Δεκέμβρη του 1946 συμβάλλει ενεργά στους σκοπούς του ΔΣΕ, τραυματίζεται στον Γράμμο ενώ περνά στην Αλβανία μετά το τέλος του εμφυλίου αφού η μεραρχία του έχει μείνει στη χώρα ως τον Σεπτέμβρη του 1949 σε αποστολή συλλογής αποκομμένων μαχητών.

Τον Οκτώβρη του 1950 βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα με σκοπό την ανασυγκρότηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και εκλέγεται ερήμην μέλος της κεντρικής του επιτροπής.

Τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους συλλαμβάνεται σε επιχείρηση μαζί με 92 ακόμα αγωνίστριες και αγωνιστές.

Στην απολογία του στην πρώτη δίκη που έγινε μετά τη σύλληψή του ο Νίκος Μπελογιάννης ανέφερε, όταν έγινε αναφορά περί κατασκοπείας από τους δικαστές, κατηγορία με την οποία εν τέλει οδήγησαν πολλούς από τους κατηγορούμενους σε δεύτερη δίκη:

«Θα έλεγα – είπε – ότι “δε μιλάνε για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου”, γιατί ο κόσμος το ‘χει τούμπανο τι ρόλο παίζουν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα. Και εδώ μέσα αποδείχτηκε ο ρόλος τους, ακόμη και στις ανακρίσεις της Ασφάλειας12. Οι κομμουνιστές δεν είναι όργανα των ξένων. Ο κομμουνισμός είναι πανανθρώπινο ιδανικό και παγκόσμιο κίνημα. Ξεκίνησε μια φούχτα τον καιρό του Μαρξ, έφτασε σήμερα τα 800 εκατομμύρια και αύριο θα απλωθεί σε όλον τον κόσμο. Μπορεί ποτέ όργανα των ξένων να δημιουργήσουν ένα τέτοιο μεγαλειώδες κίνημα; Ποιος ξένος πράκτορας δίνει με τέτοια απλοχεριά τη ζωή του, όπως τη δίνουν χιλιάδες κομμουνιστές; Οι θυσίες αυτές μόνο με τις θυσίες των πρώτων χριστιανών μπορεί να συγκριθούν. Αλλά και πάλι υπάρχει μια διαφορά, ότι ενώ οι χριστιανοί δέχονταν το μαρτύριο και το θάνατο, ελπίζοντας να κληρονομήσουν τη βασιλεία των ουρανών, οι κομμουνιστές δίνουν τη ζωή τους μην ελπίζοντας σε τίποτα. Τη δίνουν για ν’ ανατείλει στην ανθρωπότητα ένα καλύτερο, ευτυχισμένο αύριο, που αυτοί δε θα το ζήσουν. Ποιο όργανο των ξένων μπορεί να προσφέρει τη ζωή του σ’ έναν τέτοιο μεγάλο σκοπό;».

Εν τέλει στη δεύτερη δίκη οι Μπελογιάννης και Αργυριάδης καταδικάστηκαν δύο φορές σε θάνατο, οι Μπάτσης, Καλούμενος, Λαζαρίδης, Ιωαννίδου, Τουλιάτος και Μπισμπιάνος μία φορά σε θάνατο.

Η συντρόφισσά του Έλλη Παππά καταδικάζεται αλλά δεν εκτελείται καθώς μέσα στη φυλακή, λίγους μήνες νωρίτερα γεννάει το παιδί τους.

Ο Γιάννης Ρίτσος στο ποίημα “ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο” γράφει, όντας και ο ίδιος εξόριστος στον Άη Στράτη:

“Έφυγες τώρα Νίκο

ανάβοντας μ’ ένα γαρύφαλλο από φλόγα το κουράγιο του κόσμου,

ανάβοντας την ελπίδα στην καρδιά των λαών,

ανάβοντας τους αστερισμούς της ειρήνης στο στερέωμα του κόσμου,

πάνω απ’ τις πεδιάδες τις σπαρμένες με κόκαλα.

Έπεσες, Νίκο, με τ’ αφτί σου κολλημένο στην καρδιά του κόσμου,

ν’ ακούς τα βήματα της λευτεριάς να βαδίζουν στο μέλλον,

ν’ ακούς το μέλλον να ξεδιπλώνει εκατομμύρια κόκκινες σημαίες

πάνω απ’ το γέλιο των παιδιών και των κήπων.

Να κιόλας βλέπουμε τη νύχτα ετούτη

ανάμεσα στο άνοιγμα της σιωπής

να κρέμεται απ’ τούς κρίκους δυο μεγάλων άστρων

το λουκέτο της οικουμένης ξεκλείδωτο.

ΠΕΡΑΣΕ η μέρα. Ήρθε κι η νύχτα με το σπασμένο σταμνί της.

Μη μου πείτε τίποτα για τη λύπη της. Μη σκύφτε τα μέτωπα. Ακουστε:

Ένας κουτσός περνάει· το μονό βήμα του στο πεζοδρόμιο –

Ορκιστείτε στ’ όνομα του Μπελογιάννη: να ’ναι τα βήματα ζυγά.

Ένας τρελλός φωνάζει κυνηγώντας τον άνεμο:

Ποιός μου πήρε το κόκκινο άλογό μου, κλέφτες, κλέφτες –

δέστε τα χέρια γύρω στο λαιμό του.

Ορκιστείτε στ’ όνομα του Μπελογιάννη να βρούμε το άλογό του.

Η νύχτα κόβει με το σουγιά της μικρά κομμάτια τ’ όνειρο.

Ένα δέντρο κάνει φτερά. Ένα παιδί μεγαλώνει.

Ορκιστείτε να ’χει το παιδί το ψωμί του και το βιβλίο του

να μάθει να γράφει σ’ αγαπώ,

να κρατάει μπράτσο τον ήλιο σ’ ένα ανθισμένο περιβόλι. –

Ο κομμουνισμός είναι η νιότη του κόσμου,

η λευτεριά και η ομορφιά του κόσμου. Ορκιστείτε.

Ο Μπελογιάννης κλαίει όπου σκοντάφτουμε. Ορκιστείτε

να ’ναι γερές οι ρόδες πού κυλάνε τη μέρα

να ’ναι η φωνή του κουλουρτζή μπροστά στις πρωινές πόρτες

σαν τη σιγουριά: θα πάρουμε καινούργια παπούτσια,

θα φτιάξουμε ένα σπίτι με τρία κάτασπρα δωμάτια,

με ηλεκτρική κουζίνα, ηλεκτρικό σίδερο,

να σιδερώνουμε τ’ αλατζαδένια πουκάμισα του Απρίλη

να διαβάζουμε ποιήματα κάτου απ’ την πασχαλιά.

Θα ξεπεράσουμε το πλάνο μας· – κάθε ώρα, κάθε στιγμή,

λίγο πιότερη λευτεριά, λίγο πιότερη αγάπη· – το καινούργιο εργοστάσιο

η καινούργια εργατική συνοικία· – παράξενη που ’ναι η χαρά μας.

Κι όταν πεθαίνουμε – παράξενη που ’ναι ή χαρά μας,

να κοιτάζουμε τις μέρες που ’ρχονται

χαρούμενες στην καμπύλη του ορίζοντα

όπως κοιτάζουμε τα βαγόνια της εναέριας σιδηροδρομικής γραμμής στην καινούργια σοσιαλιστική πολιτεία μας

ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΙΓΚΡΑΝΤ.

Ορκιστείτε”.

https://www.youtube.com/watch?v=Yd8HO0rdm3E

Ολόκληρο το ποίημα: https://atexnos.gr/%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7…/

Ταινία για τη ζωή, τη δράση και την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη: https://www.youtube.com/watch?v=EzWNqe5xT7g

[modula id=”1674″]