50 χρόνια από την εκτέλεση του Καταλανού αναρχικού Salvador Puig Antich – La memoria persiste

Στις 2 Μαρτίου συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την εκτέλεση, στη διαβόητη φυλακή «La Modelo», του Καταλανού αναρχικού Salvador Puig Antich, από το καθεστώς του Φράνκο στην Ισπανία.

O Salvador ήταν μέλος του στρατιωτικού σκέλους μιας μικρής επαναστατικής οργάνωσης που ονομαζόταν Movimento Ibérico de Liberación / Grupos autónomos de combate (Ιβηρικό Απελευθερωτικό Κίνημα / Αυτόνομες Ομάδες Μάχης).

Συμμετείχε σε απαλλοτριώσεις τραπεζών με σκοπό τη χρηματοδότηση της αντιδικτατορικής προπαγάνδας (βιβλία, περιοδικά) και τη στήριξη απεργών εργατών ενάντια στο καθεστώς.

Μετά από μια σειρά τέτοιων ληστειών, τον Σεπτέμβριο του 1973 ο Salvador, μαζί με τον σύντροφο του Xavier Garriga, πέφτουν σε ενέδρα της αστυνομίας. Στη συμπλοκή σκοτώνεται ο αναπληρωτής επιθεωρητής της αστυνομίας Francisco Anguas Barragán και ο Salvador τραυματίζεται ελαφριά από δύο σφαίρες και συλλαμβάνεται.

Μέχρι σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορετικές εξηγήσεις για το τι πραγματικά συνέβη εκείνη τη ημέρα. Ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο αστυνομικός πέθανε από πυροβολισμούς, τόσο των ίδιων των συναδέλφων του, όσο και του Salvador.

Λίγες μέρες πριν από τη διεξαγωγή του στρατοδικείου, ωστόσο, η ΕΤΑ τινάζει στον αέρα τον πρωθυπουργό του φρανκικού καθεστώτος, Καρέρο Μπλάνκο, και η επακόλουθη επιθυμία εκδίκησης εκ μέρους των φασιστών είναι δεδομένη.

Έτσι στις 8 Ιανουαρίου 1974, το στρατοδικείο καταδικάζει με συνοπτικές διαδικασίες τον Salvador σε θάνατο σε μία δίκη γεμάτη παρατυπίες, παρά τις αντιδράσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων πολιτικών ομάδων, οι οποίες θεώρησαν ότι δεν είχε εξασφαλιστεί δίκαιη δίκη.

Παρά το διεθνές κίνημα αλληλεγγύης κατά της θανατικής ποινής, o Salvador, ήταν ο τελευταίος πολιτικός κρατούμενος που εκτελέστηκε στην Ισπανία με την μέθοδο του στραγγαλισμού (Garrote*), στις 2 Μαρτίου 1974, προκαλώντας διαδηλώσεις και απεργίες στη Βαρκελώνη, προμηνύοντας το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο το 1975.

Η μορφή του έγινε σύμβολο της αντίστασης κατά του Φράνκο και του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ισπανία. Έχει αποτελέσει αντικείμενο διαφόρων λογοτεχνικών, κινηματογραφικών και καλλιτεχνικών έργων που έχουν διερευνήσει τη ζωή του, την πολιτική του δέσμευση και τις συνθήκες της εκτέλεσής του.

Κινήματα και αγωνιστές/ στριες από όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αναφέρονται στον Salvador Puig Antich ως σύμβολο της αντίστασης κατά του φασισμού, της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της κρατικής καταπίεσης. Έναν μάρτυρα που στάθηκε με αξιοπρέπεια απέναντι στο φρανκικό καθεστώς στην Ισπανία και αγωνίστηκε για τα ιδανικά της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης.

* Συσκευή αργού στραγγαλισμού του θύματος με τη βοήθεια ενός κοχλία που περιστρέφεται με το χέρι.